Nuôi con nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, luôn là một hành trình đầy bỡ ngỡ với các bậc cha mẹ. Bên cạnh những kiến thức khoa học, các kinh nghiệm dân gian được ông bà truyền lại vẫn có một giá trị nhất định, trong đó có quan niệm về việc “quở” em bé. Một lời nói vô tư, một câu khen không đúng cách cũng có thể khiến bé quấy khóc, khó chịu.
Bài viết này Vũ Thích FAQ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng này và tổng hợp những câu nói quở em bé sơ sinh nên tuyệt đối tránh dùng để bảo vệ con yêu luôn khỏe mạnh và an lành.
Xem ngay => Tổng hợp 600+ câu nói hay khi chồng đi nhậu gọi là về ngay
“Bị quở” trong quan niệm dân gian là gì?
Theo quan niệm tâm linh và dân gian của người Việt, mỗi người đều có “vía” hay còn gọi là “sinh khí”. Vía của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường rất yếu ớt, non nớt.
“Bị quở” được hiểu là tình trạng vía của em bé bị ảnh hưởng tiêu cực bởi vía của người khác, đặc biệt là những người “nặng vía” hoặc “vía dữ”. Khi một người có vía nặng đến thăm, khen ngợi hoặc nói những lời không hay, năng lượng xấu từ họ có thể “át” đi vía lành của em bé, khiến bé cảm thấy khó chịu, mệt mỏi và biểu hiện ra ngoài bằng việc quấy khóc, giật mình liên tục.
Đây là một niềm tin ăn sâu vào tiềm thức văn hóa, thể hiện sự mong muốn bao bọc, che chở cho những sinh linh bé bỏng trước những điều vô hình.
Dấu hiệu nhận biết em bé bị quở
Không phải lúc nào bé khóc cũng là do bị quở. Tuy nhiên, nếu sau khi có khách đến thăm hoặc sau khi nhận được một lời khen/chê nào đó mà bé có những biểu hiện bất thường sau, rất có thể bé đã bị “phải vía”:
Khóc dai dẳng, khó dỗ: Bé khóc ngằn ngặt, khóc thét lên một cách dữ dội, dỗ thế nào cũng không nín. Tiếng khóc khác hẳn so với khi bé đói hay bẩn tã.
Giật mình liên tục, ngủ không sâu giấc: Bé đang ngủ bỗng giật bắn mình, hai tay chới với như sợ hãi điều gì đó rồi khóc thét lên.
Bỏ bú, lười ăn: Bé đột ngột từ chối ti mẹ hoặc bú rất ít, tỏ vẻ khó chịu khi được cho ăn.
Mặt mũi tím tái, vặn mình: Khi khóc, bé có thể gồng mình, vặn vẹo, mặt đỏ hoặc tím tái lại.
Bám mẹ không rời: Bé trở nên khó tính hơn, luôn đòi mẹ bế và sẽ khóc ngay khi bị đặt xuống.
Lưu ý quan trọng: Trước khi nghĩ đến việc bé bị quở, cha mẹ cần kiểm tra các nguyên nhân thực thể trước như: bé có đói không, tã có ướt không, có bị côn trùng cắn, quần áo có chật chội, hay có dấu hiệu sốt, bệnh lý nào khác không. Nếu loại trừ hết các nguyên nhân trên mà bé vẫn quấy khóc bất thường, bạn có thể tham khảo các mẹo dân gian.
Liệu bạn có biết => Bắt được cú mèo có xui không? Đánh số con gì may mắn?
Tổng hợp những câu nói quở em bé sơ sinh nên tránh dùng
Đây là phần quan trọng nhất. “Lời nói chẳng mất tiền mua”, hãy luôn cẩn trọng khi giao tiếp với trẻ sơ sinh. Dưới đây là những câu nói cần tuyệt đối tránh.
Nhóm 1: Những câu khen trực tiếp, quá lời
Nghe có vẻ vô lý nhưng theo quan niệm dân gian, việc khen bé quá nhiều, quá trực diện sẽ khiến các thế lực vô hình “để ý”, “ghen tị” và quấy phá, làm bé không được an lành.
“Trộm vía, bụ bẫm/xinh quá!” -> Dù có thêm từ “trộm vía” nhưng việc khen quá đà vẫn không được khuyến khích.
“Ngoan thế, chả khóc tí nào!” -> Vừa nói xong bé có thể khóc ré lên ngay lập tức.
“Ăn giỏi/ngủ giỏi thế!” -> Câu nói này được cho là sẽ làm bé biếng ăn, khó ngủ trở lại.
“Con giống bố/mẹ y như đúc.” -> Những câu so sánh quá chi tiết cũng được cho là không tốt.
Thay vào đó, bạn nên nói: “Trộm vía con”, “Trộm vía trông yêu quá nhỉ” một cách nhẹ nhàng, hoặc đơn giản là mỉm cười và tương tác với bé.
Nhóm 2: Những câu chê bai, so sánh tiêu cực
Những lời chê bai dù chỉ là nói đùa cũng có thể mang năng lượng tiêu cực, ảnh hưởng đến bé.
“Sao còi/đen thế?”
“Trông khó nuôi thế nhỉ.”
“Bé này hư quá, khóc suốt ngày.”
“Sao không giống bố mẹ tí nào vậy?”
Những câu nói này không chỉ “phạm” về mặt tâm linh mà còn có thể khiến cha mẹ của bé cảm thấy không vui.
Nhóm 3: Những câu hỏi thăm vô tư nhưng dễ “phạm”
“Bé được mấy cân rồi?”: Việc hỏi cân nặng được cho là sẽ làm bé “sụt” cân, khó tăng cân.
“Đêm có ngủ ngoan không?”: Câu hỏi này có thể “đánh động” làm bé quấy khóc, khó ngủ vào ban đêm.
Lưu ngay nè => Uống bò húc với trứng gà có tác dụng gì? có nguy hiểm không?
Cách đốt vía giải quở cho bé hiệu quả và an toàn tại nhà
Khi đã xác định bé có dấu hiệu bị quở, “đốt vía” là một trong những mẹo dân gian được áp dụng phổ biến nhất để xua đi tà khí, vía dữ.
Chuẩn bị:
- Một tờ giấy (có thể là giấy báo, giấy trắng).
- Vài hạt muối trắng.
- Bật lửa hoặc diêm.
- Có thể thêm vỏ bưởi, quả bồ kết khô để tăng hiệu quả xua đuổi tà khí.
Các bước thực hiện:
- Bế bé trên tay: Người mẹ hoặc người thân có vía nhẹ sẽ bế bé.
- Đốt lửa: Dùng bật lửa đốt tờ giấy (hoặc bồ kết). Khi lửa bắt đầu cháy, ném vài hạt muối vào. Muối khi cháy sẽ phát ra tiếng nổ lách tách, được cho là có tác dụng xua đuổi vía dữ.
- Hơ xung quanh bé: Cầm bó giấy đang cháy, hơ nhanh qua lại xung quanh người bé một cách cẩn thận (giữ khoảng cách an toàn để tránh bỏng).
- Đọc lời khấn: Vừa hơ vừa đọc câu thần chú: “Vía lành thì ở, vía dữ thì đi! Đàn ông 7 vía, đàn bà 9 vía, vía dữ đi hết!” (có thể thay đổi tùy theo vùng miền).
- Bước qua bước lại: Sau khi hơ xong, đặt ngọn lửa xuống đất (ở nơi an toàn như sân, ban công). Mẹ bế bé bước qua ngọn lửa 3 lần (hoặc 7 lần cho bé trai, 9 lần cho bé gái).
- Dập lửa: Đảm bảo dập tắt hoàn toàn ngọn lửa để phòng chống cháy nổ.
Lưu ý an toàn: Khi thực hiện đốt vía, phải hết sức cẩn thận để tránh lửa bén vào người bé hoặc các vật dụng dễ cháy trong nhà. Nên thực hiện ở nơi thông thoáng để tránh ngạt khói.
Quan niệm về “quở” em bé và các mẹo dân gian như đốt vía là một phần của văn hóa tinh thần người Việt, thể hiện tình yêu thương và sự bao bọc dành cho trẻ nhỏ. Dù bạn có tin hay không, việc cẩn trọng trong lời nói khi thăm một em bé sơ sinh là điều hoàn toàn nên làm. Những lời nói tích cực, nhẹ nhàng không chỉ giúp bé cảm thấy an toàn mà còn là cách thể hiện sự tôn trọng đối với cha mẹ của bé.
Trên hết, tình yêu thương, sự chăm sóc chu đáo và việc tham khảo ý kiến bác sĩ khi con có dấu hiệu bất thường về sức khỏe vẫn là điều quan trọng nhất. Chúc các bé yêu luôn khỏe mạnh và ngoan ngoãn.
